COLORFUL PLANTS
คนที่ชอบสวนแบบมีสีสัน ทำได้โดยการเลือกปลูกไม้ดอกชนิดต่างๆ ที่มีสีสวยงาม และการเลือกต้นไม้ที่มีใบสีสวยมาปลูกร่วมกัน ซึ่งหากเราเลือกต้นไม้ใบชนิดที่มีอายุยืน ดูแลง่าย และไม่โตเร็วหรือช้าจนเกินไป ก็จะทำให้สวนของเรามีสภาพสวยคงทนได้ยาวนาน โดยไม่ต้องออกแรงกับการปรับปรุงบ่อยนัก เมื่อเทียบกับการสร้างสีสันด้วยการปลูกไม้ดอก เพราะสีสันของไม้ดอกส่วนใหญ่นั้นมาจากความเปลี่ยนแปลงของฤดูกาลและมาจากอายุขัยของต้น โดยเฉพาะไม้ดอกที่เป็นพืชล้มลุก มีอายุสั้น มักจะโทรม และแห้งตายหลังจากออกดอกผลเต็มที่แล้ว ต้องรื้อส่วนที่หมดอายุออกและปลูกทดแทน จึงต้องมีการเตรียมพื้นที่สำหรับเพาะพันธุ์หรืออนุบาลต้นไม้ส่วนที่ต้องนำมาปลูกทดแทน ย่อมไม่เหมาะกับสวนพื้นที่น้อย และคนมีเวลาน้อย
สีที่แตกต่างกันของพืชเกิดจากอะไร ใบไม้มีสีเนื่องจากสารเคมีที่เรียกว่า พิกเม้นท์ (pigment) ใบไม้แต่ละใบจะมี 4 ชนิดของพิกเม้นท์ ได้แก่ คลอโรฟิลล์ (Chlorophyll) ทำให้ใบไม้มีสีเขียว แซนโทฟิลล์ (Xanthophylls) ทำให้ใบไม้มีสีเหลือง แคโรทีนอยด์ (Carotenoids) ทำให้ใบไม้มีสีส้ม แอนโทไซยานิน (Anthocyanins) ทำให้ใบไม้มีสีแดง
คนส่วนใหญ่รู้ว่าสีเขียวของใบไม้เกิดขึ้นเนื่องมาจากสารสีคลอโรฟิลล์ที่ทำหน้าที่ในการรับพลังงานจากดวงอาทิตย์ เพื่อเป็นแหล่งพลังงานในกระบวนการสร้างอาหารของพืชด้วยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง ซึ่งกระบวนการสร้างอาหารของพืชจะเกิดขึ้น บริเวณส่วนที่เป็นสีเขียวของพืช ก็คือ ส่วนใบ แต่จริงๆแล้วสารคลอโรฟิลล์ยังมีแยกประเภท แบ่งเป็น คลอโรฟิลล์A ให้สีเขียวเข้ม คลอโรฟิลล์B ให้สีเขียวอ่อน คลอโรฟิลล์C ให้สีส้ม คลอโรฟิลล์D ให้สี น้ำตาล เป็นเหตุผลให้สีเขียวของพืชมีความหลากหลาย ถ้ามีสารสีชนิดใดมากกว่า พืชชนิดนั้นก็จะปรากฏให้เห็นสีที่เกิดจากสารชนิดนั้นๆเป็นหลัก เช่น ใบของต้นมะม่วงสีเขียว เนื่องจากมีคลอโรฟิลล์A อยู่มากนั่นเอง
อย่างไรก็ตาม พืชชนิดเดียวกันอาจมีสีของใบต่างกันไปได้ตามฤดูกาลและสภาพแวดล้อม เช่น ในช่วง ฤดูหนาวพืชได้รับแสงในปริมาณน้อยลง และอุณหภูมิก็มีค่าต่ำลง พืชจึงมีการตอบสนองโดยการสร้างคลอโรฟิลล์ในปริมาณที่น้อยลง ในขณะเดียวกันคลอโรฟิลล์ที่มีอยู่เดิมก็จะสลายตัวอยู่ตัวตลอดเวลา ใบไม้ที่เคยมีสีเขียวสด จึงเริ่มมีการเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเหลืองหรือส้ม แดง จนในที่สุดเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลและร่วงโรย
โดยทั่วไปสวนจะดูสวยสดชื่นได้ด้วยสีเขียว ดังนั้นจึงควรเลือกชนิดของพันธุ์ไม้ที่มีสีเขียวสวยตลอดปีเป็นตัวยืนไว้ก่อนสำหรับพื้นที่ส่วนใหญ่ โดยเริ่มจากไม้คลุมดิน ถ้าสวนของคุณมีสนามหญ้า การเลือกปลูกหญ้าสีเขียวสดเป็นไม้คลุมดินก็เป็นทางเลือกขั้นพื้นฐาน แต่ถ้าไม่อยากมีภาระกับการตัดหญ้า และไม่ได้มีแสงแดดจัด พื้นที่ไม่มาก ร่มเงาเยอะ ปลูกหญ้าไม่ค่อยขึ้น ก็เลือกไม้คลุมดินประเภทที่ไม่ต้องตัดแต่งบ่อยๆมาทดแทนได้ เช่น ถั่วบราซิล กระดุมทองเลื้อย ใบต่างเหรียญ หญ้าเกล็ดหอย หนวดปลาดุกแคระ ส้มกบ เฟิร์นกนกนารี และ ผักเบี้ยหนู แม้ว่าไม้คลุมดินประเภทที่ยกมาแนะนำนี้จะไม่ทนต่อการเหยียบย่ำได้ดีเท่ากับหญ้า แต่มีข้อดีมากกว่า คือ ดูสวยงาม มีมิติมากกว่า ให้สีสันหลากหลาย ไม่จำเป็นต้องตัดแต่งบ่อย หลายชนิดก็ทนร่มได้ดีกว่าหญ้า และบางชนิดก็มีดอกสีสวยแซมกับใบสีเขียวดูน่ารักน่าเอ็นดู
สำหรับพื้นที่สนามหรือสวนที่ไม่ต้องลงไปเหยียบย่ำ เราสามารถเลือกไม้ดอกคลุมดินไปเลยก็ได้ โดยมีตัวเลือกที่น่าสนใจ เช่น พรมญี่ปุ่น หลิวไต้หวัน แพรเซี่ยงไฮ้ บลูฮาวาย แววมยุรา โคลงเคลงเลื้อย บัวดิน กระดุมเงิน และ กระดุมทอง ไม้ดอกคลุมดินพวกนี้ จะมีความสูงประมาณ 10-15 เซนติเมตร สามารถปลูกหลายชนิดร่วมกันโดยหว่านเมล็ดเป็นหย่อมๆได้ ต้องการแสงแดดพอประมาณ ถ้าแดดจัดและน้ำดีก็จะออกดอกมาก
ในส่วนของไม้พุ่มสูงและไม้พุ่มเตี้ยก็ใช้หลักการเดียวกันคือ เลือกไม้ใบประเภทที่มีสีเขียวสวยตลอดปีเป็นพื้นฐานก่อนและปลูกไม้ใบที่มีสดใสแซมเป็นการสร้างจุดเด่น โดยในส่วนสีเขียวเราก็สามารถเลือกสีเขียวเฉดที่แตกต่างกันมาสร้างมิติให้สวนได้ ทั้งเขียวเข้มเกือบดำ เขียวสด เขียวอ่อนอมเหลือง เขียวอมเทา เช่น ยางอินเดีย ไทร หมาก ปาล์ม แก้ว ปีบ พลูด่าง ตีนตุ๊กแก เฟิร์น เมื่อปูพื้นภาพรวมด้วยสีเขียวเป็นส่วนใหญ่แล้ว เราก็มาสนุกกับการแต่งแต้มสีสันสดใส ด้วยกลุ่มพืชที่มีใบสีแดงเหลือง และสีม่วง ซึ่งจะช่วยสร้างจุดสนใจให้กับสวนได้ดี
ไม้ประดับใบสีม่วง ได้แก่ หัวใจสีม่วง ผีเสื้อราตรี แดงสิงคโปร์ แดงชาลี ผักเป็ดแดง คริพท์แอนธัส ดาดตะกั่ว ว่านกาบหอย หงส์ฟู่ ริบบิ้นดำ ซึ่งมีให้เลือกทั้งม่วงเข้มเกือบดำ ม่วงอมเขียว ม่วงอมชมพู ม่วงแดง ม่วงแซมขาว โดยจัดกลุ่มให้พวกที่มีใบฟอร์มเดียวกันอยู่ในโซนเดียวกัน และอย่าลืมว่า ต้องให้ไม้ที่ชอบปริมาณแดดและน้ำเหมือนๆกัน ชอบดินและปุ๋ยแบบเดียวกัน อยู่ในโซนเดียวกัน บางต้นชอบแดดจัดจึงจะออกสีชัด ในขณะที่บางต้นชอบแดดรำไรจึงจะมีสีสวย ก็ต้องวางให้ถูกที่ เพื่อให้ง่ายต่อการดูแล แม้คุณจะปลูกในกระถางสามารถเคลื่อนย้ายไปมาได้ แต่การจัดกลุ่มให้เหมาะตั้งแต่เริ่มจะทำให้ไม่ลำบากภายหลัง
ไม้ประดับใบสีแดง และเหลือง ได้แก่ หูปลาช่อน หูกระจงแดง หมากผู้หมากเมีย ฤาษีผสม บอนสี ชบาเมเปิล คริสต์มาส เข็มริมแดง แก้วกาญจนา อโกลนีมา นอกจากนี้ยังมีใบไม้หลากสีที่เปลี่ยนสีได้ตามสภาพแวดล้อม เช่น โกสน หากอยู่ในแดดจัดจะมีสีแดงสด แซมด้วยสีเหลืองและเขียวดูฉูดฉาดบาดตา แต่ถ้าอยู่ในร่มจะมีสีเขียวเป็นส่วนใหญ่ หรือ ผักเป็ดน้ำ ที่บางคนเรียกว่า วอเตอร์เครสไทย ผักชนิดนี้มีประโยชน์ทั้งกินได้และปลูกเป็นไม้ประดับได้ เพราะเลี้ยงง่าย สีสวย โตเร็ว ถ้าปลูกในดินจะมีสีเขียวสดใส แต่ถ้าปลูกในน้ำจะมีสีแดงสวยแปลก
ไม้ดอกที่ออกดอกตลอดปี ถ้าสวนของเรามีแสงแดดเพียงพอ การปลูกไม้ดอกที่มีสีสวยงามก็เป็นวิธีง่ายๆ ในการสร้างสีสันสดใสให้กับสวน โดยเลี่ยงการปลูกไม้ล้มลุกที่หมดอายุเมื่อออกดอกมาเป็นไม้ยืนต้นที่มีดอกสวยงาม หรือออกดอกทั้งปี เช่น เฟื่องฟ้า เล็บมือนาง เข็ม แคแสด ชบา และถ้าไม่ลำบากใจกับการกวาดกลีบดอกที่ร่วงหล่นลงพื้นเมื่อหมดฤดู ความสวยงามของราชพฤกษ์ กัลปพฤกษ์ เหลืองปรีดียาธร หางนกยูงฝรั่ง ชมพูพันธุ์ทิพย์ แก้วเจ้าจอมทองกวาว และ พวงคราม ก็จะช่วยสร้างสีสันที่น่าตื่นตาตื่นใจให้กับสวนของเราได้ดีมาก
เมื่อรู้แนวทางการใช้ต้นไม้เพื่อออกแบบสวนให้มีสีสันแล้ว ก็ไม่ใช่เรื่องยากที่จะลงมือทำ แต่ทั้งนี้การเลือกซื้อพันธุ์ไม้จากร้านขายต้นไม้มาปลูกในสวนของเรา ถ้าเป็นนักจัดสวนมือใหม่ ต้องไม่ลืมถามคนขายว่า ต้องบำรุงรักษาต้นไม้แต่ละชนิดอย่างไรให้สวยเหมือนตอนวางขายอยู่ที่ร้าน เช่น วิธีการรดน้ำ ปริมาณแสงแดดที่ต้องการ สูตรปุ๋ยที่ใช้บำรุงให้สวยสมบูรณ์และมีสีเด่นชัด เรื่อยไปจนถึงการจัดการกับโรคและศัตรูพืชต่างๆ เพื่อที่เราจะได้ดูแลต้นไม้ในสวนสีสวยของเราให้ดูดีไปนานๆ
Creating colorful garden that shines in all seasons without hard burden requires good mixture between perennials with annuals plants. Beautiful evergreen plants should be used as main element to cover most of the area in the garden before adding more vibrant with brightly colored flowers and leaves. Red and purple leaves are outstanding elements that create great charm to the garden. Sufficient sunlight is required for planting flowers.
อ้างอิง
http://biology.ipst.ac.th/?p=826
