Rosemary
ชื่อวิทยาศาสตร์: Rosmarinus officinalis L.
ชื่อวงศ์: Lamiaceae
ในยุคที่การสื่อสารแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมเป็นไปอย่างเสรี คนไทยเรามีการรับเอาสิ่งดีๆจากหลายแหล่งเข้ามาปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้มากขึ้น โดยเฉพาะเรื่องของอาหารและยา ชื่อของสมุนไพรฝรั่งยอดนิยมจากแถบเมดิเตอร์เรเนียนอย่าง ‘โรสแมรี’ ก็เป็นหนึ่งในสิ่งที่เราคุ้นเคยกันดีทั้งในเมนูอาหาร เครื่องดื่ม เครื่องสำอาง ยา เรื่อยไปจนถึงเครื่องหอม อีกทั้งเป็นพันธุ์ไม้สารพัดประโยชน์ที่เหมาะทั้งเป็นสวนครัวและสวนประดับ ซึ่งกำลังได้รับความสนใจไม่น้อยจากคนรักต้นไม้ เพราะนอกจากจะ มีสรรพคุณมากมาย ยังมีความสวยงาม และปลูกได้ไม่ยากในสภาพอากาศของบ้านเรา
แม้ว่าส่วนใหญ่เราจะใช้ประโยชน์จากใบ แต่โรสแมรีจัดเป็นไม้ดอก อยู่ในกลุ่มไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีลักษณะเป็นไม้พุ่ม โดยทั่วไปจะสูงประมาณ 1 เมตร สามารถเติบโตสูงเต็มที่ได้ถึง 2 เมตร มีทั้งชนิดพุ่มและชนิดเลื้อย ใบมีลักษณะทรงยาวรีเล็กๆ ก้านใบสั้น มีน้ำมันหอมระเหย ส่วนดอกเป็นดอกเดี่ยวมีขนาดเล็ก ออกตามซอกใบ กลีบดอกมีสีฟ้า สีม่วง สีขาว และถ้ามองดูใกล้ๆจะเห็นว่าลำต้นและใบมีขนนุ่มสั้นสีขาวปกคลุมอยู่ เป็นพืชที่มีผลและเมล็ดขนาดเล็ก เมื่อแก่จัดจะเป็นสีน้ำตาล
โรสแมรีเป็นสมุนไพรเครื่องเทศคู่ครัวของชาวตะวันตกมาแต่ครั้งโบราณ 5,000 ปีก่อนคริสตกาล มีหลักฐานว่าชาวอียิปต์ใช้โรสแมรีเป็นสมุนไพรในพิธีกรรมสำคัญ ด้วยกลิ่นหอมที่มีเอกลักษณ์ สามารถใช้ได้ทั้งการดับคาวในอาหารประเภทเนื้อสัตว์ ไก่ ปลา ซุป ไส้กรอก ใช้เป็นส่วนผสมของขนมอบ เช่น ขนมปัง เค้กต่างๆ เพื่อให้หอมและนิ่มฟู ใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องดื่ม เช่น ไวน์ วิสกี้ เพื่อปรุงกลิ่น เพิ่มความหอม และประดับตกแต่งแก้วค็อกเทล มีฤทธิ์ช่วยลดอาการมึนเมา สามารถนำไปสกัดเป็นน้ำมันหอมระเหยที่ใช้ในเครื่องประทินผิว เช่น สบู่ แชมพู ครีม ใช้ทำเครื่องหอมและส่วนผสมของยา เพราะมีฤทธิ์ช่วยให้ผ่อนคลาย ลดอาการซึมเศร้า ช่วยลดอาการอักเสบของบาดแผล ช่วยขับลม มีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยป้องกันโรคมะเร็งได้ และยังถือเป็นหนึ่งในสมุนไพรที่เป็นสิริมงคลตามคตินิยมของชาวตะวันตก เชื่อกันว่า การปลูกโรสแมรี่ไว้หน้าบ้านจะนำโชคดีมาให้ ปัดเป่าโชคร้ายไม่ให้เข้ามาในบ้าน และโรสแมรีพุ่มโตๆ ที่ปลูกในกระถางยังสามารถใช้แทนต้นคริสตมาสได้ด้วย
การเพาะพันธุ์โรสแมรีทำได้ทั้งการปักชำและเพาะเมล็ด คนที่เริ่มหัดปลูกแนะนำให้หาซื้อแบบกระถางมาลองเลี้ยงดูก่อน ถ้าเติบโตแข็งแรงดีแล้ว ก็ตัดมาปักชำขยายพันธุ์ต่อเองได้ โรสแมรีเป็นพืชที่ชอบอากาศเย็น ชอบดินโปร่ง ระบายน้ำได้ดี ต้องการแสงแดดมาก ควรหมั่นตัดแต่งกิ่ง เพื่อให้มีทรงพุ่มที่แข็งแรง และมีอายุยืนยาว การปลูกโรสแมรีในเขตร้อนชื้นควรระวังเชื้อราที่มาทำลายระบบราก โดยใช้ไตรโคเดอร์มาซึ่งเป็นเชื้อราที่ดีมาช่วยป้องกัน ส่วนการป้องกันศัตรูพืชมากัดกินใบ ใช้น้ำส้มควันไม้ละลายน้ำฉีดพ่นสัปดาห์ละครั้ง ระวังอย่าให้เข้มข้นเกินไปหรือพ่นถี่ไป ใบจะไหม้ได้
ใครที่ปลูกโรสแมรีไว้คู่บ้าน นอกจากจะได้พืชสมุนไพรเครื่องเทศไว้ใช้คู่ครัวแล้ว ยังได้ทั้งความสวย ความหอม และเป็นสิริมงคล ถ้าสามารถเพาะพันธุ์ขายก็ได้ราคาดีเพราะเป็นที่นิยม เป็นรายได้เสริมที่น่าสนใจ ประโยชน์ครบครันเลยทีเดียว
อ้างอิง:
http://www.foodnetworksolution.com
https://www.medicalnewstoday.com/
