คนรักสวนทุกคนต่างรู้ดีว่า การใช้เวลาแห่งความสุขไปกับการจัดสวนนั้น นอกจากจะได้เป็นการพักผ่อนหย่อนใจ ได้ออกกำลังกาย และได้ใกล้ชิดธรรมชาติแล้ว การตกแต่งสวนของเราให้มีรูปแบบและสีสันสวยงามตามสไตล์ที่เราชอบ ยังเป็นการสร้างสรรค์งานศิลปะที่ตอบสนองความต้องการทางจิตใจของทั้งผู้สร้างและผู้ชมได้ดีเยี่ยม เพราะสวนมีองค์ประกอบต่างๆมากมาย ทั้งที่มีชีวิตและไม่มีชีวิต ซึ่งเราสามารถนำมาจัดแต่งให้เป็นไปตามจินตนาการของเราได้อย่างรื่นรมย์ ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้ใบหญ้าที่มีสีเขียวแตกต่างกันนับพันเฉด ดอกไม้หลากสีสัน กรวดหินดินทราย และอุปกรณ์ประดับตกแต่งสวน เมื่อประกอบกันขึ้นมาอย่างมีรสนิยมแล้ว ก็จะสร้างบรรยากาศที่สดใส ร่าเริง และสนุกสนาน โดยไม่จำเป็นเลยว่า สิ่งของที่นำมาตกแต่งประดับประดา หรือพันธุ์ไม้ต่างๆเหล่านั้นจะต้องเป็นของราคาแพง ขอแค่รู้จักการจัดวางคู่สีให้เข้ากันได้อย่างลงตัว ความสุขสดชื่นย่อมบังเกิด
หากมองว่าการจัดสวนเป็นศิลปะ กฏข้อแรกของการทำงานศิลปะทุกประเภทก็คือความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการที่เปิดกว้าง แม้ทักษะในการเลือกใช้พันธุ์ไม้และการปลูกพืชให้เหมาะกับสภาพพื้นที่จะเป็นสิ่งจำเป็นที่สุดในการจัดสวน แต่ก็ไม่ควรจะเป็นกรอบที่ปิดกั้นจินตนาการให้จำกัดอยู่ในวงแคบๆ และในขณะเดียวกันก็อย่าฟุ่มเฟือยใช้เงินทองไปกับการหาซื้อโน่นซื้อนี่มาตกแต่งอย่างไม่บันยะบันยังจนกลายเป็นความสิ้นเปลือง หากจะกำหนดกรอบของความคิด ควรเริ่มต้นด้วยกรอบของพื้นที่และงบประมาณเป็นหลัก โดยวางแผนให้การจัดสวนนี้สำเร็จได้ด้วยดีในงบประมาณที่เหมาะสมกับตัวเรา จากนั้นก็เริ่มต้นคิดคอนเซ็ปต์หรือหาแรงบันดาลใจในการออกแบบ แนะนำว่า ควรเริ่มจากการพิจารณาพื้นที่ ทิศทางของแดด ลม รูปแบบการใช้งาน และต้นไม้หลักที่มีอยู่เดิมก่อน รวมถึงข้าวของที่เรามีอยู่แล้ว ว่าสามารถนำมาประยุกต์ใช้อย่างไรได้บ้างเพื่อความลงตัวและประหยัด ขอย้ำว่า ควรคำนึงถึงประโยชน์ใช้สอยของพื้นที่สวนเป็นอันดับแรก ว่าเราต้องการใช้พื้นที่ตรงนั้นเพื่ออะไร เช่น เพื่อนั่งเล่นอ่านหนังสือในยามบ่าย นั่งดื่มกาแฟตอนเช้า หรือเพื่อไว้ดูเล่นเฉยๆจากหน้าต่างหรือระเบียงห้อง แต่ไม่จำเป็นต้องเดินเข้าไปใช้พื้นที่ ฯลฯ
การกำหนดรูปแบบการใช้งานจะทำให้เราเลือกวางโครงสร้างของสวนได้ตรงตามความต้องการ ไม่ว่าจะเป็นขนาดพื้นที่ ความสูงของต้นไม้ การเลือกวัสดุปูพื้น การเลือกไม้พุ่มหรือพืชคลุมดิน ยกตัวอย่างเช่น ถ้าเราต้องการจัดสวนเพื่อนั่งเล่นในช่วงบ่าย สวนนั้นควรมีร่มเงาจากต้นไม้ใหญ่หรือตัวอาคารทอดลงมายังจุดที่วางเก้าอี้นั่ง ควรมีการปูพื้นด้วยวัสดุแข็งที่ไม่ลื่นเมื่อเปียก เพื่อให้ปลอดภัยในการใช้พื้นที่ ดังนี้เป็นต้น
เมื่อชัดเจนกับเรื่องพื้นที่และการวางเค้าโครงหลักๆในการจัดสวนแล้ว ก็มายังส่วนรายละเอียดคือสีสันและสไตล์การจัดสวน ซึ่งเป็นเรื่องของความชอบส่วนบุคคล บางคนอาจชอบสวนที่มีรูปทรงเรขาคณิต เน้นความสมมาตร บางคนชอบสวนแบบฟรีฟอร์ม ดูแล้วสวยงามเป็นธรรมชาติ แต่ไม่ว่าจะชอบสวนสไตล์ไหน หากเป้าหมายของคุณคือการจัดสวนให้มีหลากสีสัน การออกแบบคู่สีของดอกไม้ใบไม้ในสวนให้เข้ากันก็จำเป็นมาก เช่นเดียวกับการแต่งตัว หากต้องการให้ดูเก๋ ก็ควรมีการคุมโทนให้ดี แล้วสร้างจุดเด่นขึ้นมาสักจุดสองจุด ไม่ต้องมากมายจนลายตา เพราะถ้าจุดเด่นมีมากเกินไป ก็จะแข่งกันจนไม่เหลือความเด่น มีแต่ความรกเหมือนคนแต่งตัวไม่เป็น โปะเครื่องประดับทุกชิ้นที่มี แต่กลับดูไม่สวย
เคล็ดไม่ลับในการจัดสวนหลากสีให้ดูเก๋ คือเราไม่จำเป็นต้องประโคมปลูกไม้ดอกที่มีสีสันฉูดฉาดบาดตามากมายอะไรนัก แค่มีสีของดอกไม้ที่ต้องการให้เป็นจุดเด่นสักจุดสองจุดก็พอ จากนั้นก็ค่อยเล่นสนุกกับสีเขียวหลายเฉดของใบไม้ต่างๆในสวน ซึ่งคุณจะพบว่า ลำพังสีเขียวของสารพัดต้นไม้ใบไม้ที่คุณเลือกปลูกอย่างเดียว ก็ทำให้สวนของเราดูมีสีสันน่าดูชมอย่างยิ่งแล้ว โดยแต่งเติมความหลากหลายของสีสันลงไปอย่างแยบยล ทั้งในส่วนของไม้พุ่ม ไม้ยืนต้น ไม้แขวน รวมถึงไม้กระถางรูปทรงเท่ๆ ที่นำมาจัดวางเป็นจุดสนใจ โดยคำนึงถึงสีสันของวัสดุต่างๆ ที่มาประกอบกัน ไม่ว่าจะเป็น วัสดุปูพื้น เฟอร์นิเจอร์สนาม โอ่ง อ่าง กระถาง เครื่องเคลือบ ตุ๊กตาดินเผา ฯลฯ ซึ่งเมื่อจัดรวมๆกันให้ดูเหมือนไม่ตั้งใจเล่นสีให้หลากหลาย แต่ก็จะเกิดความหลากหลายของสีสันและผิวสัมผัสขึ้นมาได้เองอย่างมีเสน่ห์
สิ่งสำคัญที่ห้ามลืมเด็ดขาด เมื่อคุณระบายสีสันเก๋ไก๋ให้กับสวนด้วยฝีมือของคุณเป็นที่พอใจแล้ว คือการดูแลรักษา หมั่นรดน้ำ พรวนดิน ใส่ปุ๋ย และตัดแต่งต้นไม้ที่นำมาปลูกให้มีสภาพสมบูรณ์สวยงามอยู่เสมอ เพื่อที่คุณจะได้มีความสุขกับสวนหลากสีไปได้นานๆ เพราะสวนคืองานศิลปะที่มีชีวิตที่ต้องการความรักและความใส่ใจเสมอ
